عیسی عمرو داخل خانهاش در شهر الخلیل در مناطق اشغالی کرانه غربی پناه گرفته است. دور حیاط خانه که به خیابان راه دارد، حصار کشیده است. پنجرههای خانهاش را با آجر پوشانده است. نه نور از آنها وارد میشود، نه گلوله. این کارها را کرده تا جانش در امان باشد.
به گزارش انصار به نقل از بی بی سی، این فعال فلسطینی میگوید روزی که حماس به اسرائیل حمله کرد، او را در حیاط خانهاش دستگیر کردهاند، ۱۰ ساعت در بازداشت بوده و سربازان اسرائیلی که بعضی از آنها همسایگان شهرکنشین او بودند، لت و کوبش کردند.
او میگوید: «بیشتر فلسطینیها از ترس از خانههایشان بیرون نمیآیند.»
در جریان تماس تصویری با او، دوربین را به سمت در خانه برگرداند تا از سوراخ در، پنج نفر را نشان ما دهد که شبحی از آنها در کوچه پیدا بود. به گفته عیسی عمرو این افراد که به نظر میآمد یونیفورم نظامی به تن داشتند، در ساعات منع تردد شبانه در خیابان گشت میزدند.
از زمان شروع جنگ غزه، خشونت علیه فلسطینیها در کرانه غربی به شدت افزایش پیدا کرده است. سازمان ملل متحد میگوید شهرکنشینان هشت فلسطینی را کشتهاند و دست کم ۸۴ نفر را هم زخمی کردهاند.
بنا بر آمار سازمان ملل متحد حدود ۷۰۰ هزار نفر در شهرکهای یهودینشین کرانه غربی و بیتالمقدس شرقی زندگی میکنند. این شهرکها بر اساس قوانین بینالمللی غیر قانونی هستند.
تعدادی از کسانی که در این مناطق زندگی میکنند، اعضای جنبش شهرکنشینان یهودی افراطی و مذهبیهای دوآتشه هستند. آنها باور دارند که سرزمینهای موعود یهودیه و سامریه -کرانه غربی- را به اسرائیل بازمیگردانند. این رسالت برتری که برای خود تصور میکنند، آنها را از دیگر جوامع شهرکنشین متمایز میکند که عمدتا به دلایل اقتصادی یا برای کمک به تثبیت امنیتی اسرائیل در منطقه، به شهرکها نقل مکان کردهاند.
اما آنچه که همه آنها بر سر آن اتفاق نظر دارند، حقی است که در قبال سرزمینهای کرانه غربی برای خود قائل هستند - چه این حق به نظرشان خدادادی باشد، چه نباشد.
شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد زمانی خانوادههای یهودی و عرب در کنار یکدیگر در بیتالمقدس زندگی میکردند. اما بعد از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸، زمانی که شهر بین اسرائیل و اردن تقسیم شد، خانوادههای یهودی از خانههایشان در بیتالمقدس شرقی گریختند و همزمان خانوادههای عرب از محل زندگیشان در غرب شهر فرار کردند.
جنبش امروزی شهرکنشینها حدود دو دهه بعد از آن وقایع، در پی جنگ شش روزه سال ۱۹۶۷ به راه افتاد که در آن اسرائیل کنترول کرانه غربی و بیتالمقدس شرقی را از همسایهاش، اردن و متحدان عرب این کشور گرفت.
در ماههای بعد از آن جنگ، «کفار عتصیون» اولین شهرک مذهبی بود که تاسیس شد. اکنون حدود ۴۰ هزار نفر در این شهرک که تنها چهار کیلومتر با خط سبز فاصله دارد، زندگی میکنند. خط سبز مرز میان اسرائیل و کرانه غربی را مشخص میکند.
یک سال بعد، خاخام موشه لوینگر، یکی از رهبران مذهبی صهیونیستها و پیروانش برای جشن «پسح»، عید یهودیان، وارد شهر الخلیل شدند، اما هرگز از آن خارج نشدند. او و همراهانش، همانجا در حاشیه الخلیل، شهرک «کریات اربع» را ساختند.
یاکوو رابکین، نویسنده و استاد تاریخ دانشگاه مونترال میگوید بر خلاف شهرک کفار عتصیون که با حمایت دولت اسرائیل تاسیس شد، موشه لوینگر و پیروانش در حالی در الخلیل مستقر شدند که دولت اسرائیل مخالف این کار بود. بیشتر مورخان و صاحبنظران، ساخت شهرک کریات اربع را نقطه عطفی در جنبش شهرکنشینهای مذهبی میدانند.
آقای رابکین میگوید: «آنها به تپهها و نقاط مختلفی رفتند که در کتاب مقدس به آن اشاره شده بود، و تلاش کردند که در آنجا مستقر شوند چون خواسته آنها این بود که تمام سرزمینهای مقدس را در اختیار بگیرند.»
به گفته سازمان غیردولتی «اکنون صلح» در اسرائيل، امروز شمار جوامع شهرکنشین در کرانه غربی و بیتالمقدس شرقی به حدود ۳۰۰ رسیده است. این سازمان میگوید که این جوامع از ۱۴۶ شهرک قانونی -از نظر دولت اسرائیل- و ۱۵۴ شهرک غیرقانونی تشکیل شدهاند. اسرائیل بر خلاف قوانین بینالمللی، بخشی از شهرکها را قانونی میداند اما شماری از آنها را خود دولت اسرائيل هم غیرقانونی به حساب میآورد.
نیو گوردون، استاد روابط بینالملل و حقوق بشر در دانشگاه کویین مری لندن میگوید جوامعی که تاسیس شهرکهای غیرقانونی را آغاز کردند، در بسیاری از موارد، در نهایت از سوی دولت اسرائیل به عنوان شهرک قانونی شناسایی شدند.
او میگوید: «آنها اول یک خانه سیار با خود میبرند و بعد یکی دیگر به آن اضافه میکنند. و بعد آرام آرام زمینهای بیشتری را در اختیار میگیرند و راه را برای ورود یک خانواده دیگر هموار میکنند. بعد از آن ارتش وارد میشود و چهار یا پنج سرباز را برای محافظت از آن زمینها و شهرک غیرقانونی در آنجا مستقر میکند.»
امروزه صهیونیسم مذهبی در تمام تار و پود سیاست اسرائیل ریشه دوانده است.
حمایت از این جریان به سکوی پرتاب احزاب راست افراطی به صحنه اصلی سیاست، از طریق دولت ائتلافی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل تبدیل شده است.
ناتاشا راث-رولند، که در زمینه راستگرایی افراطی در میان یهودیان تحقیق میکند، درباره آنها میگوید: «عادت به اظهار نظرهای تحریکآمیز دارند. شاید سادهتر باشد اگر آنها را به عنوان تجسم جریانهای سیاسی افراطی در اسرائیل معرفی کنیم که در کل دولت حضور دارند.»
بتسالل اسموتریچ، شهرکنشین و رهبر حزب صهیونیست مذهبی، بارها خواهان ساخت شهرکهای بیشتر در کرانه غربی شده و در پستی در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) با لحن و زبانی تند و افراطی، فلسطینیان را نازی خوانده است.
او که وزیر دارایی اسرائیل است، در ماه نومبر تلاش کرد حضور نظامی اسرائيل در شهرکها را افزایش دهد و مانع از برداشت محصول زیتون فلسطینیها در اطراف شهرکهای اسرائیلی شود.
ایتامار بن-گویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل، نام دیگری است که به شدت به جنبشهای مذهبی شهرکنشینها منسوب میشود. او خود در شهرک «کریات اربع» زندگی میکند و علاوه بر کنترول مرزها در کرانه غربی و بیتالمقدس شرقی، مسئولیت پولیس داخلی اسرائيل را هم بر عهده دارد.
او قبلا عضو جنبش فراملیگرای کاچ بود که مئیر کاهان، خاخام امریکایی آن را تشکیل داده بود و در حال حاضر بر اساس قوانین ضد تروریزم اسرائیل یک گروه ممنوع به حساب میآید. بن گویر پیش از این در اتهامات مربوط به تبعیض نژادی و حمایت از تروریزم محکوم شده است.
بخش بزرگی از جنبش مذهبی شهرکنشینان، چه در سطح مردم عادی و چه در سطوح رهبران سیاسی، تحت تاثیر امریکاییها حمایت و تشویق شدهاند.
سال ۲۰۲۱ ویدیویی در شبکههای اجتماعی منتشر، و در کل جهان خبرساز شد که یک شهرکنشین یهودی-امریکایی را در حال تصاحب خانه یک زن فلسطینی در بیتالمقدس شرقی نشان میداد. مونا الکرد در آن ویدیو میگفت «تو داری خانه مرا میدزدی»، و یاکوو فاوچی پاسخ میداد «اگر من ندزدم، یکی دیگر میدزدد.»
سازمانهایی هستند که به یهودیان امریکایی مانند فاوچی کمک میکنند که به اسرائیل و مناطق اشغالی مهاجرت کنند. اما تنها سازمانهای خصوصی نیستند که جنبشهای شهرکنشینی را به حرکت درمیآورند.
دیوید فریدمن، وکیل یهودی-امریکایی و سفیر سابق امریکا در اسرائیل از جمله کسانی است که گفته میشود از جریان مذهبی مرتبط با شهرک «بت آل» یا خانه خدا حمایت میکند. این شهرک که «سنگ یعقوب» در آن قرار دارد، در جایی بنا شده که به روایت کتاب مقدس یهودیان یعقوب در آنجا خواب دیده که خداوند وعده سرزمین به بنیاسرائیل داده است.
دیوید فریدمن در دولت دونالد ترامپ، در تصمیمهای سیاسی جنجالی مانند انتقال سفارت امریکا از تلابیب به بیتالمقدس نقش داشت. چنین وقایعی در اسرائيل با تاریخ شهرکها در امریکای شمالی و بومیان آن سرزمین مقایسه میشد. پروفیسور نیو گوردون میگوید کسانی که از جنبشهای فوق راستگرا در میان شهرکنشینها حمایت میکنند، به دنبال «آواره کردن فلسطینیها با هدف گرفتن جای آنها هستند».
یاکوو رابکین هم موافق این نظر است و میگوید: «تاریخ اسرائیل با تاریخ امریکا شباهت زیادی دارد با این تفاوت که در امریکا بیشتر جمعیت بومی را ریشهکن کردند، اما در اسرائیل این کار را نکردند. ولی تلاش میکنند که این کار را انجام دهند.»
سازمان «اکنون صلح» از زمان آغاز جنگ غزه تاسیس شش شهرک تازه در مناطق اشغالی کرانه غربی و بیتالمقدس شرقی را ثبت کرده است. مشخص نیست که ساکنان این شهرکها با دلایل مذهبی به آنجا آمدهاند یا به عنوان بخشی از یک استراتژی امنیتی گستردهتر.
نیو گوردون میگوید جنگ «فاجعهای است که به یک فرصت تبدیل شده است.»
سازمان «جوانان علیه شهرکها» که برای پایان دادن به ساخت شهرکهای اسرائیلی در کرانه غربی فعالیت میکند و عیسی عمرو هم عضوی از آن است، میگوید مجبور شده فعالیتهایش را متوقف کند. عمرو میگوید به خاطر خشونتهای جاری در شهرش، الخلیل، سازمان او با تهدید به آدمربایی، زندان، و آزار و اذیت روبرو شده است.
« هیچ حس حفاظت و حمایتی وجود ندارد. حس امنیت هم وجود ندارد. نگاه کنید من چطور زندگی میکنم. چه کسی از من حفاظت میکند؟»
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/28922